Βιττγκενστάιν, αποσπάσματα

(μπορείτε να βρείτε τη δραστηριότητα και σε αρχείο .doc)

(μετάφραση Κωστή Μ. Κωβαίου, Βιττγκενστάιν, Στοχασμοί, στιγμή, 2007)

Α. Με βάση τα παρακάτω αποσπάσματα προσπαθήστε να προσπαθήστε να ορίσετε τι είναι η φιλοσοφία.

(Μελετήστε τα κείμενα για να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας και ακολούθως καταγράψτε τα με πρώτα αυτά τα οποία αναφέρονται στα περισσότερα).

Β. Διαλέξτε ένα από τα σύντομα αποσπάσματα και εξηγήστε πως το καταλαβαίνετε.

1. Όλη κι όλη η δουλειά της φιλοσοφίας, έτσι όπως εγώ την ασκώ, είναι να διαμορφώνεις την έκφραση με τέτοιον τρόπο, ώστε ορισμένες ανησυχίες (προβλήματα) να εξαφανίζονται. (5.19)

2. Τα φιλοσοφικά προβλήματα δεν είναι ερωτήματα στα οποία πρέπει να βρούμε απάντηση, αλλά ερωτήματα των οποίων αναζητούμε το νόημα. Διότι προορισμός των επιχειρημάτων, σε πολλές περιοχές της φιλοσοφίας, δεν είναι να απαντούν σε ερωτήματα, αλλά να δείχνουν ότι αυτά τα ερωτήματα στερούνται νοήματος. Συνήθως το πρώτο λάθος που κάνουμε στις φιλοσοφικές μας έρευνες είναι το ίδιο το ερώτημα. (7.20)

3. Επιχείρημα. Ο ρόλος του δεν είναι να πείθει θετικά ή να μεταπείθει, αλλά να απομακρύνει εσφαλμένες ιδέες και προκαταλήψεις. (8.20)

4. Η φιλοσοφία, όπως εμείς εννοούμε τη λέξη, είναι ένας αγώνας ενάντια στη γοητεία που ασκούν επάνω μας ορισμένα είδη εκφράσεων. (12.21)

5. Η φιλοσοφία δεν είναι μάθηση, αλλά δραστηριότητα. (15.21)

6. Δεν υπάρχει μία φιλοσοφική μέθοδος. Αν και, βεβαίως, υπάρχουν μέθοδοι, όπως οι διαφορετικές θεραπείες. (18.22)

7. Στον αγώνα δρόμου της φιλοσοφίας νικητής είναι εκείνος που τρέχει λιγότερο. Ή αλλιώς: εκείνος που φτάνει στο τέρμα τελευταίος. (28.23)

8. Στη φιλοσοφία δεν ρίχνουμε θεμέλια αλλά τακτοποιούμε ένα δωμάτιο. (42.26)

9. Οι απαντήσεις που η φιλοσοφία δίνει στα ερωτήματά μας πρέπει να είναι θεμελιώδεις στην καθημερινή ζωή και στην επιστήμη. Πρέπει να είναι ανεξάρτητες των πειραματικών ευρημάτων της επιστήμης. Η επιστήμη χτίζει ένα σπίτι από τούβλα, το οποίο αφού ολοκληρωθεί δεν το αγγίζουμε πια. Η φιλοσοφία τακτοποιεί ένα δωμάτιο, κι έτσι πρέπει να πάρει στα χέρια της τα πράγματα πολλές φορές. Η ουσία αυτής της διαδικασίας είναι ότι ξεκινάει με μια φοβερή ακαταστασία· δεν μας νοιάζει η ομίχλη, αρκεί να ξεκαθαρίζει σιγά-σιγά. (45.26)

10. Το δυσκολότερο πράγμα στη φιλοσοφία είναι να μην λες περισσότερα απ' όσα γνωρίζεις, λ.χ., πως, όταν βάζουμε δύο βιβλία με τη σωστή τους σειρά, δεν σημαίνει πως τα βάλαμε και στην τελική τους θέση. (51.27)